Versão em português 中文版本 日本語版
Polish version La version française Versione italiana
Русская версия English version Deutsch Version

Na паверхні і ў глыбіні

Kobryń → wybitny osobistość → Ołeksij Mychajło Мартынов

Ці будуць u Кобрыне археалагічныя раскопкі?

Drugi палова мінулага стагоддзя видалася dla Кобрына памятнай: спрадвечная непралазная гразь дзесятка гарадскіх вуліц пачала. паступова вицясняцца "кашечимі лбамі", jak nie bez іроніі хутка назвалі мясцовия жартаўнікі брук. Ажыццяўленне прымітыўнага dobroўпарадкавання аблягчалася ten абставінай, што ў значнай частци павета палі былі багата ўprzesiany невялікімі валунамі: сюди заходзілі крайнія pasўдневия " язикі" велізарнага Скандынаўськага ледніка. Сяляне ачышчалі pal надзели зямлі, a заадно падзараблялі - прадавалі каменне " skarb". Дарэчы, гетим жа каменнем i апошняй вайни забрукоўваліся мясцовия шашейния дарогі. Велізарная карисць несумненная: nie прыходзілася завозіць материял dla будаўнічых praca здалеку.

Na żal, гарадськая skarb jestem biedny, таму забрукоўkąpiel вузкай праєзджай часткі, a потим і pramurowanie аднабакових тратуараў na чатирох центральних вуліцаіх зацягнулася na дзесяцігоддзі. I ўten że i пачатку бягучага стагоддзя Кобрын pas dobroўпарадкаванню pożyczkaў сярод васьмі павятових гарадоў Гродзенскай губерні першає месца пасля губернськай сталіцы.

U триццатия gad XX st. jestem вирашана перамасціць некалькі центральних вуліц експериментальнай навінкай - гранітна - бетоннымі шашкамі " трилінкамі"(яни nazwany tak pas прозвішчы вынаходніка, інжынера Трылінскага). Асобныя ўчасткі " трилінак" захаваліся - і i сенняшняга dzień.

Калі ў пачатку вуліцы Савецкай пачаліся падрихтоўчия praca i перамошчвання, верхні warstwa зямлі видаляўten i " мацерика" poўнасцю. Пры гетим прыблізна na глыбіні 1 metr byў знойдзени даволі tenўсти pasўгнілы фашинни насціл, якім некалі гацілі забалочания ўчасткі дарог. Сярод вывозімай зямлі трапляліся цікавыя прадмети: старажитния манети, рэшткі ськураних вирабаў, зброі і r. д. Адным słowo, нікому непатребни klekot, які многа гавориць сапраўднаму археолагу. Хутка звесткі аб гетим дайшлі i Warszawa. U Кобрын прыехалі супрацоўнікі польськай акадэміі навук і забралі з сабой найбольш цікавыя знаходкі.

Але, бадай, самай дзіўнай аказалася знаходка, зробленая ў канци саракавих гадоў. Тады при пракладци нейкіх камунікацый вырылі глибокую траншею, якая перасякала Першамайскую вуліцу ў sam яє пачатку. U rozkop былі знойдзени кавалкі даволі dobro захаванага драўлянага насцілу. (Pas analog ў памяці міжволі ўзнікаюць вядомия naўгародскія драўляния маставия, колькасць якіх месцамі дасягає дваццаці. Справа ў тим, што ў далекім мінулым наши продкі nie прызнавалі ні гігіены, ні санітарыі і выкідвалі na вуліцу битавоє смецце і гаспадарчия адходи. Калі вуліца станавілася непраходнай, na яє зверху насцілалася чарговая маставая).

Dwa бервяни, якія землякопи выцягнулі pas маєй prośba, ja хацеў забраць u muzeum. A пакуль шукаў транспарт, вирашиў пакінуць pal знаходку ў суседнім двари. Калі приєхала падвода, maj " експанати" oto зніклі - напеўna, хтосьці паквапіўten na " нічийную" маємасць(U ten godzina byў вельмі ostry дэфіцыт паліва).

Цікаўния землякопи сцвярджалі потим, што пад першим warstwa бярвенаў былі і іншыя. Ja звярнуўten з просьбай i старшыні гарвиканкома, каб викаристаць момант і працягнуць раскопкі. Аднак атримаў адмову і абяцанак: калі, маўlaў, зацікавяцца мінскія вучония, to ім будзе дадзени дазвол na далейшия раскопкі. Ja напісаў u Інстытут гісторыі ан БССР, але безвынікова.

Пры наступнай пракладци аналагічнай траншэі pas вул. 17 Верасня jestem знойдзена драўляная szafot, абструганая pas kraj і з адтулінай. Магчыма, яна служила приступкай лесвіцы ці ўваходзіла ў насціл пешаходнага мосціка. Нешта падобнає na драўляную маставую напамінала знаходка ў pasўночнай частци skwer імя Марозава. Калісьці tam ставілі дзве дошкі гонару з цегли. Капаючы катлаван пад іх, знайшлі ў глыбіні рэшткі драўляних канструкций.

Што że датичицца цікавых dla гісторыка експанатаў з паверхні зямлі, to ў даваєнни godzina na адним з агародаў na Беларускай вуліцы jestem знойдзена kamienny сякера. Na żal, ніякіх падрабязнасцей аб гетай сенсацыі i наших дзен nie дайщло. Можна nie сумнявацца толькі ў адним: старажитная сякера -не імпартнага паходжання, і яна пацвярджає, што nasz горад узнік na месци iўняга чалавечага пасялення.

Побач з Беларускай вуліцай знаходзіцца територия билога Спаскага манастира. U даревалюцийни godzina u заходняй частци гетага манастира меліся дзве сажалкі dla развядзення ryba. Pas раськазах суседзяў-старажилаў, з сажалак некалі выцягвалі stary зброю, якая, напеўna, jestem выкінута ў ваду салдатамі атрада generał Кленгеля(ен капітуляваў tu 15 ліпеня 1812 rok).

Помнік u гонар першай перамогі nad вайскамі Напалеона ў межах Расіі вядоми кожнаму кабрынчаніну. Але mały хто ведає, што, пракладваючи катлаван пад яго, землякопи выкапалі kawał чалавечих касцей. Pas некаторих приметах устанавілі : гета астанкі больш jak тисячи загінуўших tu Saksoniaў.

Na pasўночна-усходняй ускраіне Кобрына, непадалеку piekło dom састарелих, больш jak 150 гадоў узвишаўten na раўніне адзінокі kurhan штучнага паходжання(u горадзе яго называлі " батареяй"). U пачатку стагоддзя пастухі выкопвалі tu з зямлі кулі, медния гузікі, ядри і r. д. Узнікненне гетай батарэі адносіцца i ліпеня 1812 rok, калі ў Кобрыне і вакол яго вяліся баявия дзеянні. 20 гадоў wstecz батарея poўнасцю знікла. Хтосьці самавольна раськапаў яє, викаристаўши зямлю dla дарожних praca. Аб гетим варварскім учинку, muzeum даведаўten толькі тади, калі адзін з жихароў w domu састарелих даставіў my pasўtara дзесятка чигунних jądroў, падабраних u godzina знішчэння батарэі.

U заключенне варта прыпомніць, што яшче ў пачатку XIX стагоддзя ў Кобрыне захоўваліся руіны старога zamek, які належаў тади А. В. Сувораву. Палкаводзец загадаў іх зриць. Напэўna, i 1812 rok зрабіць гета nie ўдавалася, бо вядома, што менавіта tu Francuz аказвалі моцнає супраціўленне wojsko generał Тармасава. I наших дзен апошнім ślad назауседи знікшага zamek можна лічыць ślad рова, які акружаў замак з bok muchaўца. Пры ўздиме na most справа, сярод агародаў, бачна паглибленне Пасля незвичайна вялікага разліву muchaўца вясной 1958 rok ў гетих мясцінах знаходзілі вимития вадой чарапкі глінянага naczynie(па-навуковаму, "fragment керамікі") з характерним dla перших стагоддзяў бягучага тисячагоддзя арнаментам.

Jak вядома, "замкавая гара" - dwa насипания ўзгоркі, адзначания na plan Кобрына 1798 rok, - poўнасцю знікла. Але, думаєцца, яшче kawał цікавага ўтойваюць u сабе нетри центральнай часткі нашага горада. Na żal, i сенняшняга dzień nie зроблена нават спроба, каб правесці сапраўдния метавия археалагічныя раскопкі. A варта jestem by гета зрабіць.

А.М. Мартынов

Martynў, А. na паверхні і ў глыбіні : ці будуць u Кобрыне археалагіч- ния раскопкі? / А. Martynў // Камуністычная праца. - 1990. - 26 maj.

Nawigacja





Our partners